7 σημεία για το ουκρανικό ζήτημα

Πορτοκαλί Επανάσταση

Το 2004 στις ουκρανικές εκλογές που θα διεξαχθούν κύριοι διεκδικητές της Προεδρίας ήταν ο Γιουστσένκο και ο Γιανουκόβιτς. Τόσο εγχώριοι όσο και ξένοι παρατηρητές ανέφεραν στις εκθέσεις τους πως τα αποτελέσματα ήταν στημένα από τον δεύτερο υποψήφιο με αποτέλεσμα η εκλογική διαδικασία να επαναληφθεί. Νικητής αυτή τη φορά βγήκε ο Γιουστσένκο. Κατά την διάρκεια των εκλογών εκδηλώθηκαν διαμαρτυρίες γνωστές ως «Πορτοκαλί Επανάσταση» κάνοντας λόγο για διαφθορά και εκφοβισμό των ψηφοφόρων από την πλευρά του Γιανουκόβιτς. Είχε προηγηθεί επίσης τον Σεπτέμβριο η δηλητηρίαση του Γιουστσένκο, η οποία φέρεται πως ήταν εσκεμμένη αφού στον οργανισμό του βρέθηκαν ουσίες που δεν συναντώνται σε τρόφιμα. Η δηλητηρίαση προκλήθηκε από γεύμα που είχε με στελέχη των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών. Να τονιστεί πως μόνο ο Γιουστσένκο δηλητηριάστηκε.

Προενταξιακές ανησυχίες

Το 2007-08 η κυβέρνηση Μπους αρχίζει να επιδιώκει την ένταξη Γεωργίας και Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εισβολή της Ρωσίας στην Γεωργία και την απόσχιση της Νότιας Οσσετίας και της Αμπχαζίας ( σας θυμίζει κάτι; ).

Η περίπτωση Γιανουκόβιτς

Το 2010 Πρόεδρος της Ουκρανίας θα αναλάβει ο Γιανουκόβιτς. Θα ανανεώσει μια συμφωνία με την Ρωσία (γνωστή ως Σύμφωνο του Χάρκοβο), η οποία έληγε το 2017, μέχρι το 2045. Η συμφωνία αφορούσε την χρήση ουκρανικών βάσεων από τον ρωσικό στόλο, κάτι που πολλοί, βάση του ουκρανικού Συντάγματος, θεώρησαν αντισυνταγματικό (η ίδια αντισυνταγματικότητα που επικαλέστηκε ο Πούτιν στο πρόσφατο διάγγελμά του για υποθετικά μελλοντικά νατοϊκά στρατεύματα).

Ευρωμαϊντάν και η απώλεια της Κριμαίας

Το 2013 ο Γιανουκόβιτς θα απορρίψει την συμφωνία σύνδεσης της Ουκρανίας με την Ε.Ε. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μία σειρά διαδηλώσεων γνωστές και με τον όρο «Ευρωμαϊντάν» από Ουκρανούς πολίτες που τάσσονταν υπέρ της ευρωπαϊκής πορείας της Ουκρανίας. Οι αστυνομικές αρχές με εντολή Γιανουκόβιτς ενεπλάκησαν και σκότωσαν πολίτες με αποτέλεσμα λίγες ημέρες μετά η κατάσταση να ξεφύγει. Επίσης θα πρέπει να αναφέρουμε πως πολλά ακροδεξιά αλλά και ναζιστικά κόμματα κατέβηκαν στις διαδηλώσεις με σκοπό να καπηλευτούν τις διαμαρτυρίες. Ο Γιανουκόβιτς θα διωχθεί και θα αναλάβει υπηρεσιακή κυβέρνηση. Λίγο αργότερα η Ρωσία θα προσαρτήσει την Κριμαία ενώ θα υποκινήσει εξεγέρσεις και αυτονομιστικές τάσεις στις περιοχές του Λουγκάνσκ και του Ντόνετσκ. Οι εξεγέρσεις θα λάβουν τέλος μετά την σύναψη των συμφωνιών του Μινσκ.

Μια τελευταία προσπάθεια απογαλακτισμού

Το 2018 η Ουκρανία αποφάσισε να αποχωρήσει από την Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών.

Το 2020 Ουκρανία, Πολωνία και Λιθουανία δημιουργούν το  «Τρίγωνο του Λούμπλιν». Μία συμμαχία με κύριους στόχους την εμβάθυνση της συνεργασίας των 3 κρατών και της περαιτέρω ώθησης της ένταξης της Ουκρανίας σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ.

Ο κωμικός που έγινε ηγέτης!

Ανέλαβε την Προεδρία της Ουκρανίας το 2019. Υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής του Ευρωμαϊντάν αλλά και της ένταξης της Ουκρανίας σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ. Κύριος στόχος του είναι να βάλει τα θεμέλια για την εξέλιξη της Ουκρανίας σε κράτος δικαίου. Δεν είχε ασχοληθεί ξανά με την πολιτική στο παρελθόν αλλά μετά το πέρας της θητείας του σίγουρα θα κουβαλάει μεγαλύτερη εμπειρία στις πλάτες του από πολλούς πολιτικούς της χώρας.

Ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι δεν είναι κακός. Αφελή θα μπορούσες να τον πεις αλλά όχι κακό. Πίστεψε στις ιδέες που προάγει η Ε.Ε., πίστεψε στην θέληση της Δύσης να παρέχει στην Ουκρανία μία διέξοδο και αυτό το πληρώνει. Ο Μπάιντεν αποδείχθηκε ακατάλληλος να διαχειριστεί μία τέτοια κατάσταση και αυτό φάνηκε με το πώς κρέμασε τον Ζελένσκι στην εισβολή της Ρωσίας. Ο Ζελένσκι όμως πιστός στον λαό του δεν εγκατέλειψε την χώρα, και όταν όλοι τον είχαν ξεγραμμένο και πίστευαν πως είναι θέμα ωρών να πέσει η Ουκρανία αυτός απέδειξε το αντίθετο. Με βάση τα ως τώρα δεδομένα ο Ζελένσκι είναι μακράν εξυπνότερος από τον Πούτιν. Γνωρίζοντας ότι σε μία γενικευμένη σύγκρουση στα σύνορα με την Ρωσία θα ήταν χαμένος από χέρι, προτίμησε να μαζευτεί στο Κίεβο και σε μερικά ακόμη στρατηγικά σημεία αφήνοντας τους Ρώσους αλλά και τον υπόλοιπο πλανήτη να νομίζουν πως το παιχνίδι έχει τελειώσει πριν καν αρχίσει. Επέλεξε λοιπόν να μεταφέρει το πεδίο της μάχης στα όρια του Κιέβου για δύο βασικούς λόγους. Από την μία γνωρίζοντας πως ο Πούτιν δεν είναι τόσο αδαής ώστε να χτυπήσει μαζικά άμαχο πληθυσμό και από την άλλη, όσοι και να είναι οι Ρώσοι, μέσα στο Κίεβο η δύναμη τους είναι μικρή, το πεδίο μάχης είναι τέτοιο ώστε να μην παίζει ιδιαίτερο ρόλο το αριθμητικό πλεονέκτημα. Πήρε ρίσκα τα οποία μέχρι στιγμής του βγαίνουν και αντί να χάσει εντός 24 ωρών όπως πολλοί περίμεναν κρατάει καλά ένα 10ήμερο τώρα.

Ο Πούτιν βασίστηκε στην γρήγορη νίκη και αυτό το πληρώνει τώρα. Η Δύση μετά το πέρας των πρώτων ημερών, βλέποντας τις αντοχές της Ουκρανίας, αναγκάστηκε να επιβάλλει οικονομικές κυρώσεις στην Ρωσία και αυτό φαίνεται να βρήκε φλέβα με τον Πούτιν να έχει επιβάλει capital controls για να σταματήσει την φυγή κεφαλαίων, τα επιτόκια έχουν φτάσει στα ύψη και μεγάλο μέρος των εξαγώγιμων καυσίμων της Ρωσίας μένει πλέον απούλητο με την λύση της Κίνας να φαίνεται ακόμη πως είναι μακριά. Την αποτυχία της γρήγορης νίκης τη διαπιστώνει κανείς και από απλούστερα γεγονότα, όπως το ότι η Ρωσία δεν είχε ετοιμάσει επαρκής γραμμή τροφοδοσίας με αποτέλεσμα πολλά ρωσικά οχήματα να ξεμένουν στους δρόμους της Ουκρανίας από καύσιμα από τις πρώτες κιόλας ημέρες των μαχών.

• Όσο για την ιστορία καλό είναι να έχουμε κατά νου και το εξής:
• Η «αγάπη» της ΕΣΣΔ για την Ουκρανία

Το 1922 η ΕΣΣΔ θα εισβάλλει στην Ουκρανία και θα την θέσει υπό την κυριαρχία της. Ο Λένιν μάλιστα είχε πει πως «Η Σοβιετική Ένωση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την Ουκρανία. Χάνοντας την Ουκρανία είναι σαν να χάνεις το κεφάλι σου.» Το διάστημα 1921-23 στην Ουκρανία θα πεθάνουν από την πείνα γύρω στα 5 εκ. Ουκρανοί λόγω των επιτάξεων και γενικότερα της κολεκτιβοποίησης. Μία δεκαετία μετά θα χάσουν την ζωή τους άλλα 5 εκ. Ουκρανοί στον «Μεγάλο Λιμό της Ουκρανίας» ή αλλιώς γνωστό ως «Γολοντομόρ» ο οποίος ήταν αποτέλεσμα της σκληρής πολιτικής του Στάλιν. Μάλιστα το 2006 το ουκρανικό κοινοβούλιο αναγνώρισε το γεγονός αυτό ως γενοκτονία.

• Γλήνιας Μαρίνος
• Πολιτικός Επιστήμων